Dostęp i korzystanie z Internetu

Pandemia Covid-19 spowodowała przeniesienie wielu codziennych aktywności w sferę wirtualną. Dostęp do Internetu i posiadanie umiejętności cyfrowych stały się ważniejsze niż kiedykolwiek wcześniej dla pełnego uczestnictwa w życiu społecznym i gospodarczym. W 2020 r., w chwili pojawienia się pandemii w kraju, w polskich gospodarstwach domowych Internet, przeważnie szerokopasmowy, był równie rozpowszechniony co przeciętnie w krajach UE (nie posiadało go 10% polskich gospodarstw domowych, tj. o ponad połowę mniej niż w 2015 r.). Dostęp do sieci miały już niemal wszystkie gospodarstwa domowe z dziećmi na utrzymaniu. Najmniej powszechny był Internet w gospodarstwach osób samotnych – nadal ¼ z nich go nie posiadała (pięć lat wcześniej – ponad połowa). Od 2015 r. dostęp do Internetu poprawił się na całym obszarze kraju, a zróżnicowania przestrzenne pod tym względem zmniejszyły się. Najbardziej rozpowszechniony był Internet wśród gospodarstw domowych zamieszkujących wysoko zurbanizowane tereny Polski zachodniej (w 2020 r. w domu posiadało go 93% gospodarstw), a najmniej – wśród tych zamieszkałych na nisko zurbanizowanych obszarach wschodniej części kraju.

Pod względem korzystania z Internetu mieszkańcy Polski stopniowo doganiali obywateli tych krajów UE, w których jest to bardziej rozpowszechniona aktywność. W 2020 r. w Polsce korzystanie z sieci¹ deklarowało 83% osób dorosłych (wobec 68% w 2015 r.), podczas gdy w UE ten odsetek wyniósł 88%. Od 2015 r. o połowę obniżył się odsetek Polaków, którzy nigdy nie korzystali z Internetu (do 13% w 2020 r.). Zmniejszyło się zróżnicowanie w korzystaniu z Internetu pomiędzy osobami w różnym wieku oraz o odmiennym wykształceniu i o różnym statusie zawodowym. Pomimo wyraźniej poprawy nadal w najmniejszym stopniu Internet był rozpowszechniony wśród osób starszych, spośród których w 2020 r. tylko 43% zadeklarowało, że korzysta z sieci (w 2015 r. odsetek ten był o połowę mniejszy).

Internet służył mieszkańcom Polski głównie w celu korzystania z poczty elektronicznej, czytania wiadomości, gazet lub czasopism online, a także wyszukiwania informacji o towarach i usługach. Cele te nie zmieniły się istotnie w okresie pięciu lat. Zwiększyła się natomiast częstotliwość korzystania z tych możliwości, wzrosła również popularność wideorozmów i bankowości elektronicznej.

Wraz z rozwojem wachlarza usług oferowanych przez e-administrację, coraz większą popularnością wśród mieszkańców cieszyła się ta forma załatwiania spraw urzędowych. W 2020 r. z e-administracji korzystało 42% mieszkańców Polski, przede wszystkim w celu wysyłania wypełnionych formularzy i wyszukiwania informacji na stronach administracji publicznej. Najczęściej z usług elektronicznej administracji publicznej korzystali mieszkańcy województwa mazowieckiego (52% dorosłych mieszkańców) i dolnośląskiego (47%), a najrzadziej – województw opolskiego (29%) i świętokrzyskiego (34%).

Umiejętności cyfrowe

Od 2015 r. rozwinęły się umiejętności cyfrowe² mieszkańców Polski. Jednak wciąż niemal połowa użytkowników Internetu nie posiadała ich nawet na podstawowym poziomie³. Utrzymała się zależność poziomu umiejętności cyfrowych od wieku użytkowników. Nadal najlepszymi umiejętnościami mogły pochwalić się osoby najmłodsze, spośród których w 2020 r. ok. 90% posiadało je na poziomie co najmniej podstawowym (w tym 64% na ponadpodstawowym). Wraz z wiekiem umiejętności malały – w grupie osób najstarszych⁴ zaledwie 10% miało je na przynajmniej podstawowym poziomie (w tym 2% na ponadpodstawowym). Podobnie jak pięć lat wcześniej, umiejętności cyfrowe użytkowników Internetu były zróżnicowane regionalnie: na najwyższym poziomie posiadali je mieszkańcy województwa mazowieckiego, a na najniższym – województwa świętokrzyskiego.